BOŞANMANIN ÇOCUK ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Günümüzde boşanmalar git gide artmaya başladı. Bunun nedenleri arasında pek çok şey sayılabilir. Eşlerin birbirini iyi tanımadan evlenmeleri, beklenti düzeylerinin yüksek olması, zorlu hayat koşullarında eşlerin birbirlerine yeterli zamanı ayırmaması bu nedenler arasında gösterilebilir.
Boşanma başlı başın zor bir süreçtir. Eşleri ve ailelerini yıpratır. Hele bir de çocuk varsa bu süreç herkes için daha da zorlaşır. Çocuklu ailelerde boşanma kararı almadan önce, boşanma sırasında ve sonrasında dikkat edilmesi gereken önemli noktalar bulunmaktadır.
Boşanma öncesinde yapılması gerekenler:
Anne babalar kendi aralarında boşanma kararı aldıktan sonra, bunu çocuğa beraber söylemelidirler. Yalnız annenin ya da yalnız babanın bu kararı çocuğa iletmesi çocukta yanlış bir algıya sebep olabilir. Çocuk boşanma kararını, bunu kendisine bildiren ebeveynin kendi kararı olarak algılayıp, bu kararı tek başına aldığı için onu suçlayabilir, diğer ebeveyni mağdur görebilir. Bu durum boşanma sonrası çocuğun anne babası ile olan ilişkilerini olumsuz etkileyebilir.
Böyle bir durum yaratmamak adına anne babalar çocuğa bu kararı beraber söylemelidir. Bu kararın ortak bir karar olduğunu özellikle vurgulamalıdır. Birbirlerini suçlamamalı, birbirleri için olumsuz ifadeler kullanmamalıdırlar.
Çocuklar anne babalarının boşanmasından kendilerini sorumlu hissederler. Yaramazlık yaptıkları, anne babalarını üzdükleri için boşandıklarını düşünürler. Durumun böyle olmadığı onlara uygun bir dille açıklanmalıdır. Çocuğa yapılacak şu açıklama etkili olabilir.
''Biz bir aradayken mutlu olmadığımızı, birbirimizi ve seni üzdüğümüzü fark ettik. Bu durumun seninle hiçbir alakası yok. Sen her zaman akıllı bir çocuk oldun. Bu nedenle sana teşekkür ederiz. Birbirimizi de seni de çok seviyoruz ama eğer ayrı evlerde yaşarsak daha mutlu olacağız. Sen de istediğin zaman her ikimizi de görebileceksin. ''
Bu açıklama ile çocuğun kaygıları azaltılmış olur ve hem anne baba hem de çocuk için daha sağlıklı bir boşanma süreci gerçekleşir.
Boşanma sonrası çocuğun bakımı, nerede ve kiminle kalacağı, hafta sonlarını nasıl geçireceği gibi konular netliğe kavuşturulmalıdır. Çocuğun aklına takılan başka sorular varsa yaşına ve gelişim düzeyine uygun olarak cevaplanmalıdır.
Çocuğun duygu ve düşüncelerini ifade etmesine fırsat verilmelidir, ifadelerine saygı gösterilmelidir, duygu ve düşüncelerinden dolayı suçlanmamalıdır.
Boşanma sırasında yapılması gerekenler
Eğer çocuğun yaşı küçükse, anne bakımına ihtiyacı olduğu için velayeti anneye verilecektir. Çocuğu mahkemeye götürmeye, ona o ortamı yaşatmaya gerek yoktur, zaten bunları anlayıp yorumlayabilecek düzeyde olmadığı için kafası karışacaktır.
Eğer çocuğun yaşı büyükse ve kimde kalacağı kararı mahkemede kendisine sorulacaksa, bu durum ile ilgili bilgilendirilmeli, mahkeme ortamı, kendisine sorulacak sorular ile ilgili genel bilgiler verilmeli ve vereceği kararda özgür olduğu, asla bu karardan dolayı suçlanmayacağı özellikle vurgulanmalıdır. Çünkü çocuk için anne ya da babası arasında karara vermek gerçekten zordur. Bu durumu çocuk için daha da zorlaştırmamak gerekir.
Boşanma sonrasında yapılması gerekenler
Boşanma gerçekleştikten ve çocuğun kimde kalacağı belirlendikten sonra da anne babalara düşen önemli sorumluluklar vardır. Anne babalar çocukları yanlarındayken birbirlerini kötülememelidir, boşanmadan dolayı birbirlerini suçlamamalıdır. Aynı şekilde büyükanne ve büyükbabalar da bunlara dikkat etmeli, eski gelinleri ve damatları ile ilgili olumsuz ifadeler kullanmamalıdırlar. Çünkü çocuklar tüm bu söylemleri yorumlamakta zorlandıkları için anne babalarına karşı olumsuz duygu ve düşünceler beslemeye başlayabilirler.
Eğer çocuk okula gidiyorsa boşanma ile ilgili öğretmen de bilgilendirilmelidir. Çocuğun okulda sergileyeceği tutum ve davranışlar boşanma sürecinden ne derecede etkilendiğini anlamak adına yardımcı olabilir.
Tıpkı evliyken olduğu gibi boşandıktan sonra da anne babalar çocuğa karşı olan davranışlarında tutarlı olmaya devam etmelidir. Annenin evinde yapılması uygun görülmeyen bir davranışa, babanın evinde izin verilmemelidir. Çünkü tutarsız davranışlar çocuk tarafından kullanıldığı gibi, anne baba arasında da problemlere yol açabilir.
Boşanma gerçekleştikten sonra anne ya da babadan biri tekrar evlenmeyi düşünüyorsa bu da özen gösterilmesi gereken bir durumdur. Çocuğun yaşına ve gelişim düzeyine göre bu durum açıklanmalı, cici anne, cici baba gibi kavramlar yerine abi, abla gibi tanımlamalar kullanılmalıdır.
Anne ya da baba evleneceği kişiyi çocuğa önceden tanıtmalı, ona vereceği tepkiyi iyi değerlendirmelidir. Anne ya da babanın hayatına giren bu yeni kişiler de çocuğun yeni anne babası olma çabası içine girmemeli, ona bir abla ya da abi olmaya çalışmalı, asla öz anne ve babasını kötülememelidir.
Çok hassas olan bu durumda anne ya da babaların uzman bir kişinin görüşlerine başvurması süreci daha kolay atlatmalarına yardımcı olacaktır.
Anne babalar şunu unutmamalıdır ki, anne baba olmak başka bir şey, kadın erkek olmak başka bir şeydir. Bu; özellikle boşanma sürecini yaşayan anne babalar için önemli bir uyarı niteliğindedir.
Unutmayın !
Eşinizle yaşadığınız hiçbir sorundan dolayı çocuğunuzu suçlamayın, bu sorunları mümkün olduğunca ona yansıtmayın ya da sorunlarınızı çözmek için çocuğunuzu kullanmayın. Bu ayırımı yapabilen her anne baba hem evliyken hem de boşandıktan sonra sağlıklı çocuklar yetiştirebilir.