ÇOCUĞUMUN KONUŞMASI ANLAŞILMIYOR

Konuşma bozukluğu çocuklarda her yaşta rastlanabilecek durumlardan biridir. Çocukların konuşma becerileri artıp, dil gelişimleri var olan süreçlerde devam ettikçe bazı sesleri olması gerektiği gibi telaffuz edemediklerini görürüz.

Konuşmada kullanılan seslerin olması gerektiğinden farklı şekilde telaffuz edilmesi ile ortaya çıkan duruma "Konuşma bozukluğu ( Artikülasyon Bozukluğu) denir.
Konuşma bozukluğu hemen hemen her çocukta görülebilir. Genellikle "R" sesini söyleyememe şeklinde kendini gösteren bu durumun konuşma bozukluğu olarak adlandırılabilmesi için birkaç seste görülmesi gerekmektedir.
Birçok çocukta konuşma bozukluğu aynı seslerde ortaya çıkabilir.

 

Örneğin
"R" sesini "Y",
"K" sesini "D veya T"
"Y" sesini "L" olarak telaffuz edebilirler
Kimi çocuklar yalnızca sürtünmeli sesler dediğimiz " S,Ş,Ç,Z" gibi sesleri telaffuz etmekte zorlanırlar
Kimi çocuklar gırtlak sesleri dediğimiz "K, G, Ğ" gibi sesleri telaffuz etmekte zorlanırlar
Kimi çocuklar ise karmaşık grup olarak adlandırdığımız grupta olurlar ve sesin çıkış yeri ve yönü fark etmeden birçok sesi telaffuz etmekte zorlanırlar
Yukarıda bahsettiğimiz tüm gruplar için ortak olan en önemli nokta şudur ki; sesin çıkış yeri ve yönü ne olursa olsun eğer çocuğunuzda konuşma bozukluğu varsa dikkat etmeniz gereken önemli noktalar da var demektir.
Konuşma bozukluğu olan çocuklar genelde konuşmayı tercih etmeyen, kendisine soru sorulduğunda anne ya da babasına bakıp onların cevap vermesini isteyen, soruları mümkün olan en kısa şekilde cevaplayan çocuklardır.
Arkadaş ortamlarında kendilerini tam olarak ifade etmezler, arkadaşları oyuncaklarını onlardan kolayca alır ya da onları oyun dışında bırakır. Çünkü haklarını savunmak için konuşmayı tercih etmezler. Konuştuklarında anlaşılmamak ya da alay konusu olmak yerine sinmeyi ve susmayı tercih ederler
Akademik olarak okul başarıları da etkilenir. Öğretmenin sorduğu soruyu bilmesine rağmen, parmak kaldırıp cevap vermezler, öğretmen onlara söz hakkı vermedikçe konuşmayı tercih etmezler. Genellikle sınıf içinde sözel performans gerektiren konularda başarısız, yazılı performans gerektiren konularda daha başarılı olurlar
Söylediklerinin anlaşılmaması onları derinden etkilediği için bazı çocuklar işaret dili ile konuşmayı tercih ederler. Kendilerine sorulan sorulara mimik ve baş hareketleri ile cevap verirler.
Söylediklerinin başkaları tarafından düzeltilmesi , "Anlamadım bir daha söyle" diyerek tekrar ettirilmesi onları çileden çıkarır.
Anlaşılmamak bazı çocuklarda davranış problemlerine yol açabilir. Hırçın olmak, kendine ya da başkalarına fiziksel zarar vermek, isteklerini ağlayarak yaptırmaya çalışmak gibi tepkilerle kendini gösteren bu davranışlar kemikleşmeden önlem alınmalıdır.
Bu tarz davranışların yerleşmesi durumunda çocuklar sadece konuştukları anlaşılmadığında değil, istekleri yapılmadığında ya da başka durumlarda da ağlama, kendine vurma vb davranışları sergilemeyi öğrenirler
Konuşma bozukluğu olan çocuklarda, bu durumun düzeltilmesi için yaş ve gelişim özellikleri çok önemlidir.
Konuşma bozukluğunun giderilmesi sürecinde çocuklara zaman verilmeli, aceleci olunmamalı. Çünkü çocuğun yaşı büyüdükçe konuşma organlarını da gelişimi devam etmektedir.
Bu süreçte bir uzmandan destek almak hem ailenin hem de çocuğun stres düzeyini azaltacaktır.

Ailelere Öneriler:

• Çocuğunuz konuşmuyor ya da konuştukları başkaları tarafından anlaşılmıyorsa ciddi bir kaygıya kapılmadan önce bir uzmana danışın
• Çocuğunuzun dil gelişimi değerlendirmesini yaptırın, yaş ve gelişim düzeyine göre içinde bulunduğu durumun değerlendirilmesini sağlayın
• Kaygılarınız varsa bunu çocuğunuza yansıtmayın
• Karşısında kaygılı anne baba gören çocuklar, bu kaygıyı kendi lehlerine kullanırlar
• Çocuğunuzu konuşması için zorlamayın
• Sizin söylediklerinizi tekrar ettirmek, çenesinden tutarak konuşturmaya çalışmak gibi yöntemler onun konuşmasını sağlamaz, aksine konuşmadan soğumasına neden olabilir
• Başkalarının yanında çocuğunuzun durumu ile ilgili yorum yapmayın. Sizi dinlemiyor, oyun oynuyor gibi görünse de kulağı sizdedir
• Çocuğunuzu kardeşi ile ya da başka çocuklar kıyaslamayın. Bu onu motive etmez, aksine özgüveninin sarsılmasın neden olur
• Çocuğunuz kendine göre bir işaret dili geliştirmiş ise, bu dili artık anlamazdan gelmeye başlayın ki konuşma ihtiyacı hissetsin
• Çocuğunuza alacağınız oyuncakları ve kitapları seçerken daha dikkatli olun, amaca uygun oyuncak ve kitap almaya özen gösterin
• Çocuğunuzu "Sen neden konuşmuyorsun, ne zaman konuşacaksın, ne söylediğin anlaşılmıyor" gibi ifadeler ile yargılamayın, eleştirmeyin
• Eğer bir uzmandan yardım almaya başlar ve konuşma terapisi süreci içerisine girerseniz, bu süreçte sabırlı olun.
• Gerek gecikmiş konuşma, gerekse konuşma bozukluğu için uygulanan konuşma terapisi; zaman ve sabır isteyen bir süreçtir.
• Bu zaman çocuktan çocuğa değişebilir. Bu nedenle çocuğunuzu konuşma terapisi almış olan başka bir çocuk ile de kıyaslamanız doğru değildir.
• Konuşma terapisi sürecinde terapiste yardımcı olmanız, işbirlikçi bir yaklaşım içinde size verilen ödev ve sorumlulukları yerine getirmeniz çok önemlidir.